Satınalma dünyası hızla değişiyor. Bizler değişen bu dünyaya ayak uydurmak ve yeni düzenden faydalanmak zorundayız. Artık, kalite ve maliyet ile rekabet etme dönemi yerini, hız, hizmet ve yenilik ile rekabet etmeye bırakmıştır.
Gelecek yıllar  “değişim ve belirsizlik yönetimi” sürecine gebedir. Tepeden tırnağa Çeviklik kültürüdür. Bu süreç günümüz satınalmasında yeni bir akılcı iş sürecidir.
Cumhuriyetimizin kurucusu, ulu önder Mustafa Kemal Atatürk,  “ Ben sporcunun zeki, Çevik ve ahlaklısını severim “ demiş. Büyük lider,  yalnız beden kuvveti, ahlak, zekâ istememiş sporcularımızdan… Bir de “ Çevik Olun !”  sorumluluğunu yüklemişti onlara…
Peki, neyin sorumluluğuydu bu?
Biraz daha detaya inince, özdeyişte ifade edilen “çevik olmanın, hız veya çabukluk olmadığı,  aksine çok daha kapsamlı bir beceri ve yetenek olduğu ön plana çıkar.
Sporda çeviklik,  bir yandan teknik, diğer yandan önsezi ve bir sonraki hareket için de bilgi sahibi olma farkındalığı ve yetisi olarak tanımlanır. Bir oyuncunun değişen hızlarla farklı yönlere ne kadar iyi hareket edebileceğini yansıtır (Ani dönüşler, ani duruşlar vs gibi.)  Doğru ve hızlı şekilde yön ve pozisyon değiştirebilme özelliği olarak görülür.
Aslında, ”Çeviklik sadece sporcular ve sadece spor faaliyetleri için geçerlidir”in eksik bir algılama olduğunu düşündüm. Bu nedenle Ekim ayı paylaşımımda,  çevik olmayı,  kazandıran departman Satınalmaya uyarlama gerekliliğini hissettim.
Tabi ya, Satınalma da bir çeşit spordur J Zira satınalma, doğru ve hızlı hareket, önsezi, ileriyi hesaplama, koşullara göre pozisyon almayı gerektirir.
Sonuçta,  Çeviklik gelişme ve büyüme esaslı bir özelliktir…
Geleneksel yöntemlerden uzak,  başarı odaklı geleceğe hazır olmaktır. Günümüzün rekabetçi koşullarında, işletmenin rekabetçi gücünün oluşumunda satınalma sürecinin önemi tartışılmazdır. Başarı odaklı geleceğe hazır olmanın temel noktası, satınalma yöneticilerinin farklı bakış ve yaratıcı yetkinlikler geliştirmesi gerekliliğini ortaya çıkarır. Böylelikle, daha işlevsel nitelikte, daha farklı, özgün çözümler üretebilme güç ve yeteneğine sahip olunacaktır.
Yüksek ve değişken enflasyon oranları, değişken döviz kurları, aniden değişen devlet politikaları, yükselen faiz oranları, zaman zaman ortaya çıkan politik karmaşa, globalleşme, ticari engellerin kalkması, teknolojinin gelişimi gibi değişimler satınalmacıların alım alışkanlıklarını, davranışlarını farklılaştıracaktır.
Değişen ve gelişen piyasa şartlarına uyum sağlayan, değişimi kontrol altında tutan, kendini koşullara göre güncelleyen; iç müşterisini, tedarikçisini etkili ve verimli şekilde yöneten satınalmacılar çevik satınalmacı olacaklardır. Alternatif tedarik kaynaklarının sürekli araştırılması, maliyet analizlerinin periyodik kontrolü ve bu maliyet analizlerine göre tedarikçi satış kâr oranının minimize edilmesi,  yeni stratejik çözümler bulunması çeviklik yaratacaktır.
Bu nedenle, Çeviklik, ezber bozan,  çok katma değerli bir beceridir.
Yoğun rekabet koşulları ile başa çıkabilmek için yapılan yapısal değişikliklerle satınalmanın ataleti de ortadan kaldırılmış olacaktır. Satınalmanın hayatında rutinlik söz konusu olmayacak, beklenmeyen ve sürekli değişim içindeki mal/hizmetler için alım süreçlerindeki revizeler bir adım öncesinden belirlenecektir. Söz konusu değişim ve belirsizliği yöneten satınalma profesyonelleri, bu yöntemle maliyet odaklı göz kamaştırıcı projeler ortaya çıkarabilecektir. Müşteri beklentilerindeki değişimlere ve dalgalanan taleplere verilen reaksiyonlar daha kontrollü, esnek ve hızlı gelişecek;  ürün, hizmet, süreç, koşullar değiştikçe, değişimleri tedarikçilere de kolaylıkla uyarlama yeteneğine sahip olunacaktır.
Satınalma profesyonelleri olarak, çalkantılı piyasayı okuyabilen, doğru stratejiler kurabilen, ileri teknolojiyi kullanan dayanıklı çevik kuvvetler olarak işletmemize kâr sağlayacak gelecek projeler oluşturmamız önemlidir. Hedeflenen projeler, uzun dönemli stratejik planlardan oluşacağı için, tepeden aşağı kadar tüm işletme zincirlerini kapsayacaktır. Satınalmacının çevik yönetimi ile diğer bölümlerin fonksiyonlarının başarılı şekilde yerine getirilmesine yardımcı olunacak, işletme verimliliği ve üretim kalitesinin artmasında önemli bir rol oynanacaktır. İyi veya kötü her türlü sorunun sorumlusu sayılan makus departman satınalmanın prestij ve itibarı yükseltilecektir.
Süreçlerin yönetimi, performans indikatörlerine yaklaşım, koordinasyon sağlama, ileriyi görerek iş yapma- sorun çözme-karar alma-cevap verme hızı, çevik olmanın sonuçlarındandır. Bu esnek sistemle,  performans parametrelerimize yansıyacak olan, pozitif rakamlardır. Riskleri önceden görmenin ve hesaplamanın sonucunda, verilen tepkiselliğin yukarı yönlü somut yansımalarını oluşturacaktır.
Kısaca, rekabetin gizli anahtarıdır çevik tedarik… Yani, ne kadar çevik kuvvetiniz varsa, o kadar çok tasarruf potansiyeliniz var demektir.
Bundan böyle avantaj satınalma yöneticilerinin yaratıcılıkları ve bilgilerinden kazanılacaktır.
Devir, tepeden tırnağa çevik olma devridir…
“Büyüklüğün kadar değil, çevikliğin kadar konuş “  devridir.
Atatürk’ümüz,  çevik sporcuyu sevmiş… Ben de seviyorum ama en çok  “ çevik sporcu olan satınalmacıyı”
Atamızı saygıyla anıyorum.
Selda YÜKSEKBAŞ
TÜSAYDER Yönetim Kurulu Üyesi
yuksekbasselda@gmail.com